Necil Kazım Akses
1948-1949 ADK Müdürü
Türkiye Cumhuriyeti 1. Nesil, Türk Beşleri’nden Besteci, Eğitimci
Çağdaş Türk bestecilerinden olan olan Akses, “Türk Beşleri” adlı grubun temsilcilerinden olmuştur. Harbiye Nezareti Posta Müdürü olan Mehmet Kâzım ile kültürlü bir edebiyat öğretmeni olan Emine Hanım’ın oğlu olarak İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğreniminin yanı sıra, özel keman ve viyolonsel dersleri alarak müzik dünyasına ilk adımını attı. Bunu Darülelhan’da Cemal Reşit Rey’den armoni dersleri izledi. 1926 yılında da İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu.
Ailesi Necil Kazım’ı bestecilik öğrenimi için Viyana’ya gönderdi.Akses, Viyana Müzik Akademisi‘nde Prof. Kleinecke’den viyolonsel, ünlü besteci Hofrat Dr. Joseph Marx’dan armoni, kontpuan ve kompozisyon dersleri aldı. Viyana Üniversitesi’nden Prof. Furtzter’den partitur çalmayı öğrendi. 1931 yılında Viyana Devlet Müzik ve Görsel Sanatlar Akademisi’nin kompozisyon, 1934’te de Prag Devlet Konservatuarı’nın ileri kompozisyon bölümlerini bitirdi. 1935 yılında Ankara’ya gelen ünlü Alman besteci Paul Hindemith ile birlikte, konservatuar kurulması için yapılan hazırlık çalışmalarına katıldı. 1936 yılının sonlarında Ankara’ya gelen ünlü Macar besteci Bela Bartok’ın Güney Anadolu gezisinin bir bölümüne gözlemci olarak katıldı. 1949’da güzel sanatlar genel müdürü, 1958’de Devlet Operası genel müdürü oldu.
Akses 1957 yılında Federal Alman Cumhuriyeti’nin “Birinci Sınıf Hizmet Nişanı”nı, 1961’de İtalyan Cumhuriyeti’nin “Hizmet Nişanı”nı, 1973 yılında “Commendatore Rütbeleri Nişanı”nı ve aynı yıl Tunus Devleti‘nin “Burgiba Sanat Kültür Nişanı”nı aldı. Ünlü Besteciye 1971 yılında Türk Cumhuriyeti’nin “Devlet Sanatçısı” unvanı verildi. Akses’in eğittiği öğrencileri arasında Ferit Tüzün, Nevit Kodallı, Bülent Arel ve Erol Erdinç gibi çağdaş besteciler vardı.
Eserleri: Flüt Piyano Sonatı, Minyatürler, Timur, Senfonik Destan, Viyola Konçertosu, Ankara Kalesi, Ballade, On Türkü, Cumhuriyetin 50. Yıl Marşı, Sesleniş, Sololar Geçidi, Şiirlere Müzik, Bir Divandan Gazel, Barış İçin Savaş, İstanbul’la Gönül Veren Ozanlar, Mete, Bayönder. Necil Kazım Akses 16 Şubat 1999 tarihinde Ankara’da vefat etti.
Kaynak : https://www.biyografi.net.tr/necil-kazim-akses-kimdir/