Yabancı Uzman Aysulu TOKOMBAYEVA

22 Eylül 1947 tarihinde Kırgızistan’da doğdu. 1954 yılında Kırgızistan Frunze (Bişkek) Şubin Müzik Okulu’nda başladığı sanat eğitimine 1958 yılında Leningrad Vaganova Devlet Akademik Koreografi Okulu’nda devam etti. Okul bitimini müteakip, 1966’da Kırgızistan Devlet Lenin Akademik Opera ve Balesi dansçısı olarak sanat yaşamına

devam etti. 2 Eylül 2002 tarihinde elim bir trafik kazasında hayatını kaybeden ünlü Kırgız Balet Cholponbek Bazarbayev'in partneri olarak uzun yıllar büyük projelerde dans etti. Kırgız balesinin önde gelen eğiticisi ve Koreografı Prof. Inga E. Levchenko ile çalıştı. Levchenko onu hayatını anlattığı kitabında "Ulusal Tiyatro'nun genç sanatçıları arasında tartışılmaz liderleri olan Aisulu

Tokombaev ve Cholponbek Bazarbayev gibi genç sanatçıların ortak özelliği uzun saatler süren günlük provalar ile kusursuz dansa ulaşma çabaları oldu. Onlar çalışırken zamanın nasıl geçtiğini bile fark etmedi, bu yaratıcı sürecin kimi zaman 10-11 saat sürdüğü bile oldu. Genç sanatçılar Giselle, Uyuyan Güzel pas de deux ve "Kuğu Gölü ile klasik bale tarihine geçmiş dans formları geliştirmeye başladı. Özellikle Aisulu ve Cholponbek'in sadece teknik uyum değil ortaya koyduğu ruh ile "Kuğu Gölü" ve "La Bayadere" deki performansları diğer başrol oynayan sanatçılardan farklı bir performans ortaya çıkardı."

1995 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Danışmanı Kültür
Bakanı Namık Kemal Zeybek’in davetleri ve teşviki üzerine Bale Öğretmeni olarak görev yapmak üzere Türkiye‘ye geldi. Halen Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Anasanat Dalında yabancı uyruklu bale öğretim elemanı olarak çalışmaya devam etmektedir. Aysulu Tokombayeva 2009 yılında Kırgızistan "Iyyık Ata Jurt (Kutsal Anavatan)” Gençler Vakfı ile bilim dergisi "Şookum"un eğitim alanındaki reformlar ve gençlere devlet kurumlarında istihdam imkânları yarattığı için büyük ödüle layık görüldü.

Aysulu Tokombayeva çağdaş bale yöntemlerini kullanarak ulusal Kırgız balesini oluşturmaya kendisini adadı. Ulusal tarzı gerçekleştirme sürecinin başını çekti. Oyunculukta (Realist) gerçekçi tarzı benimseyerek, kendisinden sonra gelen oyuncu kadrolarına öncülük etti. Yaratıcı ve araştırmacı özelliği ile ilhamı birleşerek ortaya getirdiği sanatsal ürünler ile Kırgız ulusal dans sanatına yeni bir soluk getirdi. Bu başarılı çalışmaları ona 1975 Cengiz Aytmatov'un Toprak Ana adlı eserinde

page1image1508979888 page1image1508980176 page1image1508980528

oynadığı rol ile Sovyetler Birliği Sanat Ödülüne layık görüldü. 1976 yılında Sovyetler Birliği Devlet Nişanını, 1981 yılında da Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı unvanını beraberinde getirdi. Elizabeth Sleeman'ın oluşturduğu 2002 yılı Dünyanın başarılı kadınları kataloğunda 577.sayfada yer aldı. Tokombayeva Bişkek için önemli bir gurur kaynağıdır. Çağdaş Kırgız Sanatçılardan “Selvi Boylum Al Yazmalım” eseriyle Türkiye de tanınan ünlü yazar Cengiz Aytmatov Aysulu Tokombayeva için duygu ve düşüncelerini her ortamda açıkça dile getirmekten geri kalmamıştır. Aytmatov "yetenekli

bir balerin sanatı ile vardır. Aysulu Asanbekovny Tokombayeva da benim için en önemli balerindir ve yaşamını yaratıcı sanata adamıştır” diye metheder. Hayatları birçok dönemde Aytmatov ile çakışan Aysulu Tokombayeva bu anıları Aytmatov anma günlerinde kamuoyu ile paylaşmıştır.

Prima dansçı olarak dans ettiği başlıca eserler

  • Pas de Trois (P. Çaykovski "Kuğu Gölü", 1966).

  • La Sylphide (F. Chopin "Chopiniana, 1967.)

  • Cholpon (M. Rauhverger "Cholpon, 1967.)

  • Asel (V. Vlasov, "Asel"); 1969

  • Aurora (Çaykovski, 1969 "Uyuyan Güzel" P..)

  • Frigya (Khachaturian Spartacus, 1969.)

  • Masha (P. Çaykovski "Fındıkkıran", 1971).

  • (1973 Adolphe Adam Giselle.) Giselle

  • Toprak ana " Dolunay"1974

  • Lady Macbeth (K. Molchanov, 1980 "Macbeth").

  • Şehrazat (F. Amirov Binbir Gece, 1989)

E-posta: aysulu.tokombeyeva@hacettepe.edu.tr