İlhan Usmanbaş

1963-1964 ADK Müdürü

Besteci, Eğitimci

Türk besteci, çağdaş müzik akımları doğrultusundaki besteleri ile tanınmıştır. Ailesinin de özendirmesiyle küçük yaşta müzikle ilgilenmeye başladı. Galatasaray Lisesi’nde okuduğu yıllarda viyolonsel öğrendi. 1941’de İstanbul Belediyesi Konservatuvarı’na girdi. 1942’de Ankara Devlet Konservatuva-rı’nda F.Alnar ve A.A. Saygun’dan kompozisyon, U.C.Erkin’den piyano dersleri aldı. 1948’de Yüksek Kompozisyon Bölümü’nden mezun olduktan sonra bir süre bu okulda öğretmenlik yaptı. 1951’de Kemal İlerici (1911) ile Türk müziği makam ve armonisi çalıştı. 1952’de UNESCO aracılığıyla ABD’ye giderek Tanglewood ve Bennington’da besteci Luigi Dallapiccola’nın (1904-1975) öğrencisi oldu. 1957’de Rockefeller bursuyla ikinci kez ABD’ye gittiğinde Milton Rabbitt ile çalıştı. 1964’te bir süre Ankara Devlet Konservatuvarı müdürlüğü, 1974-1978 arasında ise İstanbul Devlet Konservatuvarı müdürlüğü görevlerini yürüttü. 1971’de devlet sanatçısı, 1985’te sanatçı profesör unvanlarını aldı.Sanatçı halen İstanbul’da yaşamaktadır.

Yaylı Çalgılar Dörtlüsü ile 1947’de Fromm, Şiirli Müzik ile 1958’de Koussewitzky, Boşluğa Atlayış ile 1966’da Wieniawsky, Bale için Müzik ile 1969’da Cenevre ödüllerini aldı. 1970’te düzenlenen Uluslararası Bale Müziği Yarışması’nda ikinci oldu. Ayrıca 1973’te Tunus Cumhurbaşkanı H.Burgiba tarafından Liyakat Nişanı ile onurlandırıldı.

Usmanbaş, N.Kodallı ve B.Arel ile birlikte, Türk Beşleri’nin ardından Cumhuriyet dönemindeki ikinci kuşak besteciler grubunu oluşturur. Bu kuşak, ulusal ezgilere yönelen Türk Beşleri’nin anlayışını aşmak gerekliliğine inanarak, 20.yy’ın son yazım tekniklerine göre besteler yapmışlardır. Usmanbaş, besteciliğinin ilk yıllarında Yeni Klasik anlayışına göre yapıtlar vermiş, kimi kez Türk müziğinin yapısal özelliklerinden de yararlanmıştır. 1947’de bestelediği Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, bu döneminde görülen Hindemith ve Bartök etkisinin bir örneğidir. 1950’lerin ilk yarısında ise, bir yandan on iki ton gibi dizisel yazım tekniklerini uygularken, bir yandan da rastlantısal (aleatory) tekniklere ilgi duyduğu izlenir. 1956’dan sonraki yapıtları büyük ölçüde, yorumcuya daha özgür bir alan bırakan bu ikinci teknikle, kısmen de “minimal” adı verilen teknikle yazılmıştır. Son yapıtlarında Usmanbaş geleneksel, dizisel ve rastlantısal tekniklerin tümünü uyum içinde kullanarak kişisel bir üsluba varmıştır. Bale için Müzik, bu çabanın bir ürünü sayılır. Usmanbaş, çağdaş Türk şiiriyle de ilgilenmiş, İ.Berk, E. Ayhan gibi sanatçıların şiirlerinden besteler yapmıştır. Usmanbaş, 20.yy’ın deneysel müzik akımlarını izleyen Türk bestecilerinin yurt içinde ve dışında en tanınmış olanlarından biridir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Kaynak: //sosyolojisi.com/ilhan-usmanbas-kimdir-hayati-eserleri-hakkinda-bilgi/45921.html

8 Nisan 2023 tarihinde ziyaret edilmiştir.